بررسی داستان های بلند کودک و نوجوان دفاع مقدس

چکیده بررسی جایگاه ادبیّات داستانی کودک و نوجوان در میان شاخه بزرگ ادبیّات دفاع مقدّس از اهمّیّت ویژه ای برخوردار است. پرداختن به این بخش مهم، علاوه بر تبیین نقش ادبیّات دفاع مقدّس در رشد و شکوفایی و بالندگی ادبیّات کودک و نوجوان این مرز و بوم، میزان بهره گیری نویسندگان متعهد از عنصر پایداری در این نوع ادبیّات و نیز میزان تأثیرگذاری آن بر اندیشه و ذهن مخاطب کم سنّ و سال را مشخّص می کند. در این پژوهش پس از بیان مقدّماتی درباره ادبیّات داستانی، داستان جنگ تحمیلی و ویژگی های آن، نمونه هایی از داستان های بلند نوجوان، نقل و بررسی شده است. با توجّه به تعداد محدود آثار داستانی بلند که با موضوع دفاع مقدّس و درونمایه های گوناگون جنگ تحمیلی برای این گروه سنّی نوشته شده است. در این پژوهش از بین نویسندگانی که به داستان بلند روآورده اند چهار تن از پرکارترین و موفق ترین نویسندگان (داوود غفّارزادگان، محمّد رضا بایرامی، محسن مومنی و حسین فتّاحی) انتخاب شده اند و به روش کتابخانه ای از حداکثر آثاری که در دسترس پژوهشگر قرار داشته، یادداشت برداری شده است. با بررسی نمونه هایی از داستان های بلند نوجوانان این نتیجه به دست آمده که اغلب این داستان ها ارزش محور و مثبت نگر هستند و با دیدی خوشبینانه سعی در شکل دادن نظام ارزشی جنگ تحمیلی از طریق داستان به نوجوانان را داشته اند. نکته قابل توجّه در بررسی ادبیّات کودک و نوجوان این است که این شاخه از ادبیّات هنوز به مرحله پختگی وکمال نرسیده است و تحقیقات در این باره همچنان ادامه دارد. از این رو پرداختن به این شاخه از ادبیّات، امری ضروری است که در راه شناخت و نقدو بررسی بهتر ادبیّات کودک و نوجوان راه گشا خواهد بود. واژگان کلیدی: ادبیّات داستانی، داستان بلند، کودک و نوجوان، دفاع مقدّس، انقلاب اسلامی.